Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (KNQG) vừa phối hợp với Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền (Bình Điền) và 13 trung tâm khuyến nông, dịch vụ nông nghiệp các tỉnh thành vùng ĐBSCL tổ chức hội thảo tổng kết Chương trình Canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu vùng ĐBSCL giai đoạn 2020 – 2022 và giai đoạn tiếp theo.

Lợi nhuận trồng lúa tăng 3,5 - 5,9 triệu đồng/ha

Chương trình canh tác lúa thông minh bắt đầu triển khai từ năm 2016, đến nay đã trải qua 2 giai đoạn mang lại rất nhiều thành công. Canh tác lúa thông minh có mặt ở ĐBSCL đánh dấu một bước tiến mới trong định hướng xây dựng và phát triển một nền nông nghiệp thông minh, hiệu quả, an toàn và bền vững. Giai đoạn 2 thực hiện trong 4 vụ (đông xuân 2020 - 2021, hè thu 2021, đông xuân 2021 - 2022 và hè thu 2022).

Ruộng trình diễn canh tác lúa thông minh tại đồng bằng sông Cửu Long

Ông Ngô Văn Đông, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền cho biết: Sau 2 giai đoạn, chương trình canh tác lúa thông minh đến nay đã thực hiện 495 ruộng mô hình trình diễn với diện tích 247,5ha tại 13 tỉnh thành vùng ĐBSCL. Qua 2 giai đoạn thực hiện cho thấy, đây là chương trình rất thành công cả về quy trình, giải pháp lẫn công tác chuyển giao kỹ thuật canh tác cho bà con nông dân.

Nhiều giải pháp canh tác đã được áp dụng có hiệu quả như giảm lượng giống gieo sạ xuống dưới 80kg/ha, giảm lượng phân bón và phù hợp theo từng điều kiện canh tác, quản lý nước tưới hiệu quả, quản lý sâu bệnh hại theo IPM, các biện pháp để giảm đổ ngã, thu hoạch đúng độ chín… Các giải pháp này đã được đánh giá rất cao từ bà con nông dân, ban ngành địa phương, trung ương và các nhà khoa học.

Các mô hình canh tác lúa thông minh đều cho năng suất tăng vượt trội so với đối chứng từ 200 – 870kg/ha, lợi nhuận bình quân tăng 3,5 - 5,9 triệu đồng/ha. Từ đó, góp phần tăng thu nhập cho bà con nông dân trong mô hình, đồng thời cũng là giải pháp để ổn định và phát triển canh tác lúa trong vùng.

Nông dân tham quan mô hình trình diễn canh tác lúa thông minh

Từ hiệu quả ở các mô hình trình diễn, nông dân trong khu vực đã được hưởng lợi, nhiều nơi bà con áp dụng theo và đạt được những kết quả tương tự. Hiện nay, các địa phương cũng đã và đang áp dụng quy trình và cách làm của chương trình canh tác lúa thông minh vào các dự án, chương trình lớn để phát triển cây lúa tại địa phương mình trong giai đoạn từ 2021 - 2025.

Theo ông Ngô Văn Đông, ngoài cung cấp giải pháp canh tác lúa thông minh, đồng bộ để giảm chi phí, tăng năng suất và lợi nhuận cho bà con nông dân, chương trình canh tác lúa thông minh còn thực hiện rất nhiều buổi đào tạo, tập huấn cho lực lượng cán bộ kỹ thuật và bà con nông dân, giúp bà con chủ động ứng dụng các giải pháp canh tác vào thực tế sản xuất của mình một cách có hiệu quả nhất.

Để thực hiện chương trình này, Bình Điền cùng Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tiến hành thực hiện rất nhiều buổi hội thảo, tập huấn với khoảng 7.000 lượt người tham dự; xây dựng 25 video hướng dẫn kỹ thuật canh tác lúa và xuất bản hàng ngàn tài liệu kỹ thuật, sổ tay canh tác lúa thông minh; cung cấp cho lực lượng cán bộ kỹ thuật và nông dân máy phun phân bón, bút đo độ mặn tự động, các bộ test đo pH đất, cung cấp thiết bị kiểm soát ngập - khô xen kẽ và trạm bơm thông minh… Đặc biệt năm 2021, Bình Điền đầu tư lắp đặt thêm 1 trạm giám sát sâu rầy, 13 trạm quan trắc nước mặn, nâng tổng số lên 22 trạm cho toàn vùng ĐBSCL.

Ông Ngô Văn Đông, Tổng Giám đốc công ty CP phân bón Bình Điền phát biểu tại hội thảo

Bước sang năm 2022, Bình Điền tiếp tục đưa vào sử dụng app canh tác lúa thông minh và triển khai hướng dẫn bà con cài đặt app trong hầu hết các sự kiện để Bình Điền có thể chăm sóc bà con và các đại lý bạn hàng một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp hơn. Ngoài ra, chương trình cũng tập trung phân tích mẫu đất ở tất cả các mô hình trong từng vụ và phân tích mẫu lúa để đánh giá dư lượng thuốc BVTV nhằm hỗ trợ kiểm soát chỉ tiêu an toàn cho sản phẩm đầu ra.

4 cú hích mới cho canh tác thông minh

Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết: Hiện nay, đối với sản xuất lúa gạo, vùng ĐBSCL đã trở thành những thương hiệu rất lớn không chỉ trong nước mà còn ở thị trường quốc tế. Tuy nhiên, giải pháp canh tác thông minh để phát triển sản xuất lúa bền vững vẫn còn ở phía trước.

"Thông qua sự hợp tác giữa Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Bình Điền trong triển khai chương trình canh tác lúa thông minh, chúng tôi mong muốn chương trình này sẽ tiếp tục nhận được sự vào cuộc hơn nữa của ngành nông nghiệp 13 tỉnh ĐBSCL. Trên cơ sở đó, chúng tôi sẽ rút ra những bài học kinh nghiệm, có những điều chỉnh để rút ra những quy trình công nghệ tốt nhất, những giải pháp tốt nhất giúp bà con nông dân ĐBSCL canh tác lúa thông minh, hiệu quả”, ông Lê Quốc Thanh nói.

Hiện chương trình canh tác lúa thông minh đang bước vào giai đoạn cuối vụ hè thu 2022, cũng là thời điểm kết thúc của thoả thuận hợp tác thực hiện chương trình giữa Bình Điền và Trung tâm Khuyến nông Quốc gia. Trong khuôn khổ sự kiện Agritechnica Asia Live 2022 tổ chức tại Cần Thơ, Bình Điền và Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cũng đã ký kết thỏa thuận hợp tác thực hiện chương trình canh tác thông minh trên cây lúa và các loại cây trồng khác giai đoạn 2022 - 2025.

Ông Ngô Văn Đông, Tổng Giám đốc công ty CP phân bón Bình Điền và Ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia ký kết cho giai đoãn tiếp theo

Ông Ngô Văn Đông, Tổng Giám đốc công ty CP phân bón Bình Điền cũng chia sẻ thêm về định hướng cho chương trình canh tác lúa thông minh giai đoạn sắp tới:

Thứ nhất, Bình Điền tiếp tục phối hợp với Trung tâm  Khuyến nông Quốc gia đẩy nhanh tiến độ đăng ký và báo cáo trình cấp có thẩm quyền công nhận quy trình canh tác lúa thông minh là tiến bộ khoa học kỹ thuật ứng dụng vào sản xuất.

Thứ hai, chương trình canh tác lúa thông minh đã mang lại hiệu quả rất tốt và Bình Điền mong muốn các cơ quan truyền thông, các đơn vị địa phương cùng với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Bình Điền sẽ có một kế hoạch truyền thông tốt hơn để bà con được thụ hưởng nhiều lợi ích hơn từ chương trình này.

Thứ ba, Bình Điền tiếp tục cải tiến các chương trình kết hợp với những sản phẩm mang thương hiệu phân bón Đầu Trâu của Bình Điền để góp phần vào sản xuất xanh, tiết giảm phát thải khí nhà kính và giúp bà con có sản phẩm đủ sức cạnh tranh trên thị trường.

Hội thảo tổng kết mô hình canh tác lúa thông minh tại ĐBSCL

Thứ tư, Bình Điền tiếp tục phối hợp với Trung tâm  Khuyến nông Quốc gia cùng các trung tâm khuyến nông địa phương triển khai chương trình canh tác thông minh cho một số đối tượng cây trồng khác như cây ăn trái, cây cà phê, cây cao su hay một số cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao.

“Trước sự cạnh tranh quốc tế rất mạnh và với mong muốn nâng cao chất lượng nông sản cũng như nâng cao hiệu quả kinh tế cho bà con nông dân, chúng tôi cho rằng, chương trình canh tác thông minh áp dụng trên các loại cây trồng sẽ mang lại hiệu quả rất lớn. Và đây sẽ là một hướng đi mà chúng tôi cho là rất phù hợp trong bối cảnh như hiện nay.

Suốt một chặng đường dài, từ 2016 - 2022, những kết quả thực tế từ đồng ruộng, qua mỗi mùa vụ đã khẳng định sự thành công mà chương trình canh tác lúa thông minh mang lại cho nông dân làm lúa vùng ĐBSCL. Mỗi cá nhân sau khi được tham gia mô hình đều tâm đắc truyền nhau kinh nghiệm canh tác, cùng với đó là sự mong mỏi chương trình sẽ được nhân rộng ra toàn vùng ĐBSCL và cả nước”, ông Ngô Văn Đông, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền cho biết thêm.